U današnjem digitalnom dobu, pristup brzom i pouzdanom Internetu postao je ključni faktor za ekonomski i društveni razvoj. I dok su veći gradovi većinom obuhvaćeni širokopojasnom mrežom, ruralna područja često zaostaju u ovom aspektu. Međutim, postoji niz inovativnih rešenja koja omogućavaju povezivanje ruralnih stanovnika na brzi Internet bez potrebe za skupim infrastrukturnim projektima koji zahtevaju postavljanje kablova.
Jedan od tih inovativnih pristupa je korišćenje nelicenciranog spektra na 5 GHz za pružanje bežičnog Internet pristupa ruralnim područjima. Ova frekvencija omogućava brzine prenosa podataka koje su više nego dovoljne za osnovne Internet aktivnosti, poput surfovanja, slanja e-pošte i gledanja video sadržaja. Pored toga, nelicencirani spektar omogućava lokalnim zajednicama da samostalno uspostave svoje mreže bez potrebe za skupim dozvolama ili licencama.
Kada govorimo o realizaciji fiksnog bežičnog pristupa u 5 GHz spektru, korišćenjem napredne 4096-QAM modulacije koju podržava profesionalna oprema za PtMP umrežavanje kao što je npr. Ubiquiti LTU, moguće je realizovati agregatno 900 Mbps protoka po sektoru, uz korišćenje 100 MHz širine kanala. U ruralnim područjima, RF spektar je čist pa je moguće ostvariti odličan SINR i na tako izuzetno širokim kanalima.
Ključno za ovu strategiju je postavljanje baznih stanica na strateškim tačkama u ruralnim područjima, kao što su vrhovi planina, visoke građevine, silosi, tornjevi, pa čak i bandere uz posebne dozvole. Ovi uređaji omogućavaju širenje Internet signala na veće udaljenosti, čime se obuhvataju i ona područja koja su tradicionalno bila izolovana od modernih tehnologija. U kombinaciji s modernim bežičnim ruterima, stanovnici ruralnih mesta mogu uživati u brzom i stabilnom Internet pristupu, poboljšavajući tako svoje svakodnevne živote i otvarajući nove mogućnosti.
Želim da istaknem i činjenicu da su na tržištu prisutni klijentski uređaji sa izuzetno pristupačnim cenama, što omogućava da cena priključenja korisnika bude niska, u rasponu od 100 do 150 EUR u zavisnosti od udaljenosti i odabrane opreme.
Kada je u pitanju napajanje, na tržištu su dostupna pristupačna rešenja za solarno napajanje uz kapacitet za rad bez sunčevog napajanja veći broj dana, što omogućava realizaciju bazne stanice koja je potpuno izolovana od bilo kakve druge infrastrukture.
Za backhaul, odnosno povezivanje baznih stanica sa mrežom koja pruža Internet, moguće je koristiti različite frekvencije. Kao jedan od izbora, mogu se koristiti radio linkovi na 60 GHz. Ova opcija omogućava izuzetno brz prenos podataka na malim i srednjim udaljenostima, kapaciteta približno do 1 Gbps. Alternativno, za veće udaljenosti i zahtevnije uslove, može se koristiti 5 GHz, sa malo manje od upola kapaciteta (oko 400 Mbps), uz domet između 20 km i 50 km u zavisnosti od antene, topografije i jačine emitovanja. Uz posebne dozvole, moguće je realizovati relejne veze i na nižim frekvencijama po potrebi.
Namerno izbegavam spominjanje LTE i 5G mreže, jer je 4G LTE već sada realizovan ali ne pruža odgovarajuću pokrivenost u ruralnim područjima, a izgradnja infrastrukture predstavlja značajno ulaganje približno 100.000-300.000 EUR. Poređenja radi, realizacija tačke prisustva fiksne bežične telekomunikacione mreže može da košta manje od 2.000 EUR, a pruža veći kapacitet krajnjim korisnicima zbog manjeg dometa u poređenju sa LTE makro ćelijama, kao i većeg propusnog opsega (100 MHz u poređenju sa 20+10 MHz za LTE eventualno samo 10 MHz ako se radi ruralni B20).
Za kraj hoću da ponovim da uspešno povezivanje ruralnih stanovnika na brzi pristup Internetu uopšte ne mora da bude skupo, i da je ključna strategija kombinovanje različitih tehnologija pristupa. Uz pravilno planiranje i investicije, ruralna područja mogu postati deo digitalne revolucije i ostvariti sve prednosti koje Internet pristup donosi.
